Blog - Door dik en dun, in licht en donker (Doreen ter Beest)

Donker, donkerder, donkerst
Zodra we het donker instappen, ontspan ik. Heerlijk! Voor even probeer ik totaal niet meer mijn kleine beetje zicht te gebruiken en dat scheelt een hoop energie. Bovendien weet ik zeker dat ik niks al te gevaarlijks zal aantreffen: geen onvoorspelbare voertuigen, diepe gaten, scherpe voorwerpen. Voor Laura brengt het donker echter geen ontspanning. “Ik wist dat het donker zou zijn, maar het was nog donkerder dan ik dacht. Ik kan me dat als ziende gewoon niet voorstellen. Ik had geen idee in welke situaties ik terechtkwam en moest maar gewoon op mijn tast, reuk en gehoor vertrouwen.”

Voelen en luisteren
Al tastend ontdekken we de ruimten. Omdat Laura me dat al vaak zag doen, let ze op haar voeten om verschillen in ondergrond op te merken. Alledaagse voorwerpen herkennen gaat haar goed af. Wel zet dit haar aan het denken. Losstaande items kunnen een interieur maken of breken. “Ontzettend leuk voor het geheel als je er zicht op hebt, een crime als je niks kan zien en je je een weg langs de obstakels moet zien te banen!”

Gehoor is in het donker van essentieel belang. Laura vindt geluiden filteren soms wat lastig, waardoor onze stemmen worden verzwolgen door het achtergrondgeluid. “Is dat niet heel beangstigend?” Nee. Geluiden filteren of uit geluiden concluderen wat er om me heen gebeurt, gaat voor mij zonder nadenken. “Op zo veel letten klinkt vermoeiend.” Dat wordt het voor mij pas als ik me bewust op veel geluiden tegelijk wil concentreren, bijvoorbeeld in een onbekende omgeving. Tijdens concerten kan ik me door de overheersende muziek helemaal niet meer oriënteren; Laura snapt nu uit de eerste hand waarom ik haar altijd vraag om een zitplaats of een vast punt in de ruimte – denk aan een hek of paal

Eerste indruk
Laura ziet onze gids voor het eerst wanneer we het donker verlaten. “Ik dacht dat ze langer was, ze is helemaal niet veel groter dan ik.” Hoewel ik het toch niet kan laten te proberen te zien waar de trap begint – een vrij zinloze poging, maar dat terzijde -, levert het licht in mijn ogen mij geen nieuwe kennis op over onze gids. Een vreemde gewaarwording dat dit voor mijn metgezel zo anders is. Hoewel ook Laura conclusies trok aan de hand van accent en stem, weet ik dat mijn ziende omgeving hun eerste indruk van iemand aanvult met uiterlijke kenmerken die volledig aan mij voorbijgaan. Grappig genoeg illustreert juist mijn contact met Laura dit verschil. Haar Nederlandse naam en Nijmeegse accent vertelden mij dat ze al jaren in de buurt woont. Mijn omgeving vermoedde na één blik dat haar wortels elders liggen, met geregeld vooroordelen als gevolg. Ik ontdekte pas na een paar weken dat zij een andere huidskleur heeft dan ik, toen haar adoptie toevallig ter sprake kwam.

Aanvullen
En dan samen op naar Londen, een metropool waar we onze weg in moeten zien te vinden. “Deze beleving is geen voorbereiding op de hele trip, maar heeft me wel geholpen jou beter te kunnen helpen. Alhoewel, misschien is aanvullen een beter woord, want bovenal weet ik heel goed dat je zelf wel aangeeft wat je wel en niet van me wilt.” En dat respecteert ze. Zo was Laura destijds de enige collega die me zonder blikken of blozen met een vol dienblad door de gang liet lopen, omdat ik aangaf dat dat kon. Dat het donker haar nieuwe inzichten gaf, blijkt wel wanneer ze in Londen mijn “Laura?” meteen beantwoordt met een “Hier ben ik!”, zodat ik haar in de drukte kan lokaliseren. Een ding is zeker: een vriendin met zo’n mentaliteit is goud waard.

Doreen is blind en werkzaam als communicatiemedewerker bij het muZIEum.